मराठी १०१ म्हणी
1. अगं अगं म्हशी मला कोठे नेशी
स्वत:ची चूक मान्य करण्याऐवजी त्यासाठी इतरांवर दोष ठेवणे.
2. पी हळद हो गोरी
उतावळेपणा दाखविणे
3. आपला हात जगन्नाथ
आपली प्रगती आपल्या कर्तृत्वावर अवलंबून असते.
4. मेल्याशिवाय स्वर्ग दिसत नाही
प्रत्यक्ष अनुभव घेतल्याशिवाय कळत नाही
5. अति तेथे माती
कोणत्याही गोष्टीचा अतिरेक वाईटच असतो.
6. बाप दाखव नाहीतर श्राद्ध कर
दोनपैकी एक पर्याय निवडणे
7. आयत्या बिळात नागोबा
दुसर्याने स्वत:साठी केलेल्या गोष्टीचा आयता फायदा उठविणे.
8. चार दिवस सासूचे चार दिवस सुनेचे
प्रत्येकाची वेळ कधीतरी येतेच
9. उंटावरचा शहाणा
मूर्ख सल्ला देणारा
10. आईजीच्या जीवावर बाईजी उदार
दुसर्याचा पैसा खर्च करून औदार्य दाखविणे.
11. नाचता येईना अंगण वाकडे
स्वत:स चांगले काम येत नसणारा दुसऱ्याचे दोष काढतो
12. आपल्याच पोळीवर तूप ओढणे
फक्त स्वत:चाच तेवढा फायदा साधून घेणे.
13. छत्तीसाचा आकडा
विरुद्ध मत असणे
14. आंधळे दळते कुत्रं पीठ खाते
एकानं काम करावं आणि दुसर्यांनं त्याचा फायदा घ्यावा.
15. तेरड्याचा रंग तीन दिवस
एखादे कार्य थोडे दिवस जोरात चालून एकदम बंद पडणे
16. आधी पोटोबा मग विठ्ठोबा
आदी पोटाची सोय पाहावी नंतर देवधर्म करावा.
17. अडला हरी गाढवाचे पाय धरी
एखाद्या हुशार माणसाला देखील अडचणीच्या वेळी मूर्ख माणसाची विनवणी करावी लागते.
18. आंधळा मागतो एक डोळा, देव देतो दोन डोळे
अपेक्षेपेक्षा जास्त फायदा होणे.
19. अति शहाणा त्याचा बैल रिकामा
जो माणूस फार शहाणपणा करायला जातो. त्याचे मुळीच काम होत नाही.
20. आधी शिदोरी मग जेजूरी
आधी भोजन मग देवपूजा
21. दुष्काळात तेरावा महिना
संकटात अधिक भर
22. असतील शिते तर जमतील भुते
एखाद्या माणसाकडून फायदा होणार असला की त्याच्या भोवती माणसे गोळा होतात.
23. नव्याचे नऊ दिवस
नवेपणा असतानाचे कौतुक नंतर टिकत नाही
24. आचार भ्रष्टी सदा कष्टी
ज्याचे आचार विचार चांगले नसतात. तो नेहमी दु:खी असतो.
25. वासरात लंगडी गाय शहाणी
अडाणी लोकात अल्प ज्ञान असणारा शहाणा ठरतो
26. आपला तो बाब्या दुसर्याचं ते कारटं
स्वत:चे चांगले आणि दुसर्यांचे वाईट अशी प्रवृत्ती असणे.
27. आपण हसे लोकाला, शेंबूड आपल्या नाकाला
ज्या दोषाबद्दल आपण दुसर्याला हसतो. तोच दोष आपल्या अंगी असणे.
28. रात्र थोडी सोंगे फार
काम भरपूर, वेळ कमी
29. आधी बुद्धी जाते नंतर लक्ष्मी जाते
अगोदर आचरण बिघडते नंतर दशा बदलते.
30 . नाकाचा बाल
अत्यंत प्रिय व्यक्ती
31. अचाट खाणे मसणात जाणे
खाण्यापिण्यात अतिरके झाल्यास परिणाम वाईट होतो.
32. आई जेवू घालीना बाप भीक मागू देईना
दोन्ही बाजूंनी अडचण
33. आलीया भोगाशी असावे सादर
कुरकुर न करता निर्माण झालेली परिस्थिती स्वीकारणे.
34. आवळा देऊन कोहळा काढणे
क्षुल्लक गोष्टीचा मोबदल्यात मोठा लाभ करून घेणे.
35. अंथरूण पाहून पाय पसरावे
आपल्या ऐपतीप्रमाणे खर्च ठेवावा.
36. कामापुरता मामा
काम साधण्यापुरते गोड बोलणे
37. आपलेच दात आपलेच ओठ
आपल्याच माणसाने चूक केल्यावर अडचणीचे स्थिती निर्माण होणे.
38. आधीच उल्हास त्यात फाल्गुन मास
मुळातच आळशी माणसाच्या आळशी वृत्तीला पोषक अवस्था निर्माण होणे.
39. आईचा काळ बायकोचा मवाळ
आईकडे दुर्लक्ष करून बायकोची काळजी घेणारा
40. आठ हात लाकूड अन नऊ हात ढिपली
अत्यंत मूर्खपणाची अतिशयोक्ती.
41. अळी मिळी गुप चिळी
रहस्य उघडकीला येऊ नये म्हणून सर्वांनी मूग गिळून बसणे.
42. अहो रूपम अहो ध्वनी
एकमेकांच्या मर्यादा न दाखवता उलटपक्षी खोटी स्तुती करणे.
43. इच्छा तेथे मार्ग
एखादी गोष्ट करण्याची इच्छा असेल तर काहीतरी मार्ग निघतोच.
44. इकडे आड तिकडे विहीर
दोन्ही बाजूंनी अडचणीची परिस्थिती असणे.
45. उठता लाथ बसता बुकी
प्रत्येक कृत्याबद्दल अद्दल घडविण्यासाठी पुन्हा पुन्हा शिक्षा करणे.
46. उडत्या पाखरची पिसे मोजणे
अगदी सहजपणे अवघड गोष्टीची परीक्षा करणे.
47. उधारीचे पोते सव्वाहात रिते
उधारी घेतलेल्या गोष्टीत तोटा ठरलेलाच असतो.
48. उंदराला मांजर साक्ष
वाईट कृत्य करतांना एकमेकांना साक्ष देणे.
49. उचलली जीभ लावली टाळ्याला
विचार न करता बोलणे.
50. उतावळा नवरा गुडघ्याला बाशिंग
प्रसंगी हास्यास्पद ठरेल आशा प्रकराच्या उतावळेपणा दाखविणे.
51. उथळ पाण्याला खळखळाट फार
थोडासा गुण अंगी असणारा माणूस जास्त बढाई मरतो.
52. उस गोड लागला म्हणून मुळासकट खाऊ नये
कोणत्याही चांगल्या गोष्टीचा किंवा एखाद्याच्या चांगुलपणाचा प्रमाणाबाहेर फायदा घेऊ नये.
53. एक ना घड भारभर चिंध्या
एकाच वेळी अनेक कामे करायला घेतल्यावर सर्वच कामे अर्थवट होण्याची अवस्था.
54. एका माळेचे मणी
सगळीच माणसे सारख्या स्वभावाची.
55. एका हाताने टाळी वाजत नाही
दोघांच्या भांडणात पूर्णपणे एकट्यालाच दोष देता येत नाही किंवा एखाद्या कृत्यात दोघेही दोषी असणे.
56.ऐकावे जनाचे करावे मनाचे
लोकांचे ऐकून घ्यावे व मग आपल्याला जे योग्य वाटेल ते करावे.
57. उंटावरून शेळ्या हाकणे
आळस, हलगर्जीपणा करणे
58. एका म्यानात दोन तलवारी राहू शकत नाहीत
दोन तेजस्वी माणसे एकत्र गुण्यागोविदाने नांदू शकत नाहीत दोन सवती एका घरात सुखासमाधानाने राहू शकत नाहीत.
59. कावळ्याच्या शापाने गाय मरत नाही
क्षुद्र माणसांच्या निंदेने थोरांचे नुकसान होत नाही
60. घोडामैदानजवळ असणे
परीक्षा लवकरच होणे
61. ओळखीचा चोर जीवे न सोडी
ओळखीचा शत्रू हा अनोळखी शत्रूपेक्षा धोकादायक असतो.
62. कर नाही त्याला डर कशाला
ज्याने काही गुन्हा किंवा वाईट गोष्ट केली नाही त्याने शिक्षा होण्याचे भय कशाला बाळगावयाचे
63. कामापुरता मामा ताकापुरती आजी
आपले काम करून घेईपर्यंत एखाद्याशी गोड बोलणे.
64. काळ आला होता. पण वेळ आली नव्हती
नाश होण्याची वेळ आली असताना थोडक्यात बचावणे.
65. कानामगून आली आणि तिखट झाली
मागून येऊन वरचढ होणे.
66. नाव मोठे लक्षण खोटे
कीर्ती मोठी पण कृती छोटी
67. करावे तसे भरावे
जसे कृत्य असेल त्याप्रमाणे चांगलेवाईट फळ भोगावे लागते.
68. हपापाचा माल गपापा
लोकांचा तळतळाट करून मिळवलेले धन झपाट्याने नष्ट होते
69. कधी गाडीवर नाव तर कधी नावेवर गाडी
कधी गरीबी तर कधी श्रीमंती येणे.
70. कुर्हाडीचा दांडा गोतास काळ
आपलाच माणूस आपल्या नाशाला कारणीभूत होतो.
71. काठी मारल्याने पानी दुभंगत नाही
रक्ताचे नाते तोडून म्हणता तुटत नाही.
72. कडू कारले तुपात तळले
साखरेत घोळले तरीही कडू ते कडूच किती ही प्रयत्न केला तरीही माणसाचा मूळ स्वभाव बदलत नाही.
73. कुडी तशी पुडी
देहाप्रमाणे आहार असतो.
74. कधी तुपाशी तर कधी उपाशी
संसारिक स्थिती नेहमी सारखीच राहत नाही त्यात कधी संपन्नता येते तर कधी विपन्नावस्था येते.
75. कावळा बसायला अन फांदी तुटायला
परस्परांशी कारण-संबंध नसताना योगायोगाने दोन गोष्टी एकाचवेळी घडणे.
76. कुत्र्याचे शेपूट नळीत घातले तरी वाकडे ते वाकडेच
कितीही प्रयत्न केले तरी काहीचा मूळस्वभाव बदलत नाही.
77. कुंपणाने शेत खाल्ले तर दाद न्यावी
कुणीकडे रखवालादारानेच विश्वासघात करून चोरी करणे.
78. कोल्हा काकडीला राजी क्ष्रुद्र
माणसे क्षुद्र गोष्टीनीही खुश होतात.
79. कोरड्याबरोबर ओले ही जळते
निरपराध्याची अपराध्यासोबत गणना करणे
80. कोंबडे झाकले म्हणून तांबडे फुटायचे राहत नाही
निश्चित घडणारी घटना कोणाच्याही प्रयत्नाने टाळता येत नाही.
81. काखेत कळसा नि गावाला वळसा
हरवलेली वस्तु जवळ असतानाही इतरत्र शोधत राहणे.
82. कावळ्याच्या शापाने गाय मरत नाही
क्षुद्र माणसांनी केलेल्या दोषा रोपाने थोरांचे नुकसान होत नसते.
83. खाण तशी माती
आई वडिलाप्रमाणे त्यांच्या मुलांचे वर्तन होणे.
84. खर्याला मरण नाही
खरे कधी लपत नाही, सत्य मेव जयते!
85. खाऊ जाणे ते पचवू जाणे
एखादे कृत्य धाडसाने करणारा त्याचे परिणाम भोगण्यासही समर्थ असतो.
86. खाईन तर तुपाशी नाहीतर उपाशी
परिस्थितीशी जुळवून न घेता हट्टीपणाने वागणारा.
87. खाऊन माजवे टाकून माजू नये
पैशाच्या संपतीचा गैरवापर करू नये.
88. खोट्याच्या कपाळी गोटा
वाईट कृत्य करणार्याला माणसाचे शेवटी वाईटच होते.
89. गरजवंताला अक्कल नसते
गरजेमुळे अडलेल्या व्यक्तीला इतरांच्या म्हणण्यापुढे मान डोलवावी लागते.
90. गर्वाचे घर खाली
गर्विष्ठ माणसाची कधीतरी फजिती होतेच.
91. गरज सरो नि वैध मरो
आपले काम झाले की उपकार कर्त्याची पर्वा न करणे.
92. गर्जेल तो पडेल काय
केवळ गाजावाजा करणार्या व्यक्तीच्या हातून फारसे काही घडत नसते.
93. गाढवाला गुळाची चव काय?
मुर्खाला चांगल्या गोष्टीची किंमत कळत नाही.
94. गाढवांचा गोंधळ, लाथांचा सुकाळ
मूर्ख लोक एकत्र आल्यावर मूर्खपणाचेच कृत्य करणार
95. गाव करी ते राव ना करी श्रीमंत
व्यक्ति स्वत:च्या बळावर जे करू शकत नाही ते एकीच्या बळावर सामान्य माणसे करू शकतात.
96. गाड्याबरोबर नळ्याची यात्रा
मोठ्यांच्या आश्रयाने लहानांचाही फायदा होतच असतो.
97. गाढवापुढे वाचली गीता अन कालचा गोधळ बरा होता
मूर्खाला केलेला उपदेश वाया जातो.
98. गाजराची पुंगी वाजली तर वाजली नाही तर मोडून खाल्ली
एखादी गोष्ट साध्य झाली तर उत्तमच नाही तर तिचा दूसरा उपयोग करून घेणे.
99. गाढवाच्या पाठीवर गोणी
एखाद्या गोष्टीची अनूकुलता असून उपयोग नाही. तर तिचा फायदा घेता यायला हवा.
100. गुरुची विद्या गुरूला फळली
एखाद्याचा डाव त्याच्यावरच उलटणे.
101. गुळाचा गणपती
गुळाचाच नैवेद्य , ज्याची वस्तु त्यालाच भेट देणे.
मराठी विषयातील इतर निबंध पाहण्यासाठी क्लिक करा
हिंदी विषयातील निबंध पाहण्यासाठी क्लिक करा
Post a Comment